Συναισθηματική ανωριμότητα Πέρα από την καθημερινότητα Της Μαίρης Κογκάκη

Κάποιες φορές συμβαίνει οι άνθρωποι να μη θέλουν να μεγαλώσουν, να θέλουν να παραμένουν παιδιά και επομένως να φέρονται και σαν παιδιά ή σε μια άλλη περίπτωση να θέλουν να παραμένουν έφηβοι.

Κατά αυτόν τον τρόπο εκδηλώνουν μια παιδική ή εφηβική συμπεριφορά ακόμα κι αν φτάσουν στα σαράντα ή τα πενήντα τους χρόνια. Προφανώς η παιδική και η εφηβική ηλικία ασκεί σε όλους μας μια γοητεία, καθώς πολύ καλά θυμούμαστε, όσοι περάσαμε από εκεί, την ξεγνοιασιά που είχαμε, αλλά και την ελπίδα ότι το μέλλον μας ανήκει. Ωστόσο, οι φυσικοί και πολιτισμικοί νόμοι του ψυχισμού και της ζωής αντίστοιχα, καθόλου δε συγκινούνται από τις δικές μας τρυφερές καθηλώσεις σε προγενέστερα στάδια της παιδικής ή εφηβικίας ηλικίας. Γιατί έτσι είναι. Αλλο το τι επιθυμούμε και άλλο το ποια είναι η πραγματικότητα.

Αλλά ας δούμε τα πράγματα από την αρχή. Συναισθηματική ανωριμότητα χαρακτηρίζεται η ψυχική κατάσταση ενός ατόμου, που προσκολλάται στις ψυχικές ανάγκες μιας προηγούμενης ηλικίας, που δεν είναι η ηλικία του. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το άτομο να μην ωριμάζει συναισθηματικά, να μη μαθαίνει δηλαδή από τα λάθη του, αλλά κυρίως αυτό που δε μαθαίνει είναι να μην προσαρμόζει τις ανάγκες του σε σχέση με τις ανάγκες του κόσμου και της κοινωνίας. Το κυριότερο είναι ότι επιθυμεί και από τους άλλους να του φέρονται κατά τρόπο ανάλογο, γεγονός που δυσκολεύει τις διαπροσωπικές του σχέσεις, καθώς κανείς δεν είναι διατεθειμένος να βγει από τις κοινωνικές νόρμες και τους κανόνες της κοινωνικής συμπεριφοράς, για να περιθάλψει τον αιώνια αιθεροβάμονα και ρομαντικό έφηβο.

Για τους παραπάνω λόγους τα άτομα με συναισθηματική ανωριμότητα βλέπουν τη ζωή βουνό και δυσκολεύονται να συντονιστούν με τις απαιτήσεις της. Γι’ αυτό και μπαίνουν στο δικό τους κόσμο, έναν ανώριμο κόσμο, στον οποίο είναι κυρίαρχοι, βάζοντας φραγμό σε κάθε εξωτερικό ερέθισμα που πιθανόν να ταράξει τα νερά της ψευδεπίγραφης ασφάλειάς τους. Κατά αυτόν τον τρόπο, δεν αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, αποφεύγουν κοινωνικές συναναστροφές, αποσύρονται, όταν θίγονται, ενώ παράλληλα το κάθε τι ωραίο είναι μόνο το οικείο και το γνώριμο. Επιπλέον, τα άτομα με συναισθηματική ανωριμότητα αισθάνονται ασφαλή μόνο σε σχέσεις εξάρτησης, όπου οι άλλοι σκέφονται γι’ αυτούς, οι άλλοι αποφασίζουν, οι άλλοι αναλαμβάνουν ένα ρίσκο που να αφορά τους ίδιους, αντί οι ίδιοι να το κάνουν για τους εαυτούς τους.

Οι αιτίες της συναισθηματικής ανωριμότητας, έχουν τις ρίζες τους σε ψυχολογικά τραύματα της παιδικής ηλικίας, καθώς και σε οικογενειακά περιβάλλοντα, τα οποία, είτε υπεροπροστατεύουν το μικρό παιδί είτε το αγνοούν παντελώς. Να που και εδώ οι ακρότητες διαμορφώνουν παθολογική συμπεριφορά.

Να που και εδώ το μέτρο είναι αυτό που προφυλάσσει από την ψυχική δυσλειτουργία. Πραγματικά, η συναισθηματική ανωριμότητα είναι μορφή ψυχικής δυσλειτουργίας, καθώς δεν επιτρέπει στο άτομο να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί, έτσι όπως η φύση και ο πολιτισμός έχει ορίσει να γίνει αυτό. Και οι συνετοί, αλλά και ισορροπημένοι άνθρωποι ούτε τη φύση τους αγνοούν, ούτε και τον πολιτισμό τους, καθώς και τα δύο είναι μέρος αυτού του κόσμου, του κόσμου μας, τον οποίο καιρός είναι να κάνουμε πιο βολικό για εμάς και την υγεία μας.